آیین‌نامه ترتیب اقدامات سازشی در شوراهای حل اختلاف
آیین‌نامه ترتیب اقدامات سازشی در شوراهای حل اختلاف در روزنامه رسمی کشور منتشر شده است.
آیین‌نامه ترتیب اقدامات سازشی در شوراهای حل اختلاف در روزنامه رسمی کشور منتشر شده است.
به گزارش جاد تایمز ، متن این آیین‌نامه به شرح زیر است:
آیین‌نامه ترتیب اقدامات سازشی در شوراهای حل اختلاف
در راستای اجرای تبصره ماده ۱۷ قانون شوراهای حل اختلاف، مصوب ۱۴۰۲/۶/۲۲، “آیین‌نامه ترتیب اقدامات سازشی در شوراهای حل اختلاف” به شرح مواد زیر تصویب شده است:
ماده ۱: تعاریف و اصطلاحات به کار رفته در این آیین‌نامه به شرح زیر است: الف) قانون: قانون شوراهای حل اختلاف، مصوب ۱۴۰۲/۶/۲۲. ب) مرکز: مرکز حل اختلاف. پ) شورا: شورای حل اختلاف. ت) مقام ارجاع شورا: رئیس شورا یا مقام واجد اختیار ارجاع تعیین شده توسط وی.
ماده ۲: فرایند صلح و سازش در شورا با درخواست طرفین یا یکی از آن‌ها یا ارجاع از سوی مقامات قضایی ذی‌صلاح مانند قضات، مقامات ارجاع در دادسرا، دادگاه و اجرای احکام در چارچوب مقررات قانونی آغاز می‌شود.
تبصره: درخواست صلح و سازش به صورت کتبی تنظیم و ارائه می‌شود. درخواست‌هایی که به صورت شفاهی مطرح می‌گردند، باید در صورت‌مجلس درج و به امضای متقاضی برسد. پس از پرداخت هزینه دادرسی، تقاضا مطابق مقررات در شورا بررسی خواهد شد.
ماده ۳: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی موظف‌اند مطابق ماده ۱۳ قانون و با رعایت ماده ۱۱ و تبصره ماده ۱۳، در زمان ثبت دعاوی یا شکایت‌ها، امکان ارجاع موضوع به شورا برای صلح و سازش را به خواهان یا شاکی اعلام کنند. در صورت موافقت کتبی، موضوع در دادخواست یا شکایت ثبت و به شورا ارسال می‌شود. اگر درخواست سازش همراه با تقاضای گزارش اصلاحی موضوع ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ باشد، تقاضا به دادگاه صلح ارسال خواهد شد.
ماده ۴: دادگاه صلح موظف است قبل از ارجاع به شورا، رضایت طرفین را به صورت کتبی دریافت و یا در صورت‌مجلس ثبت کند. سپس با تعیین وقت نظارت و مهلت مناسب برای صلح و سازش، موضوع را به شعبه شورا یا میانجیگری ارجاع می‌دهد. این ارجاع مانع از انجام سایر اقدامات قانونی توسط دادگاه نخواهد بود.
هر یک از مقامات ذکر شده در ماده ۱۵ قانون نیز می‌توانند در صورت لزوم، پرونده را به شورا ارجاع دهند. مقامات مذکور باید قبل از ارجاع، دستورات لازم را در خصوص امور فوری مانند ارجاع به پزشکی قانونی، جلوگیری از فرار متهم، حفظ ادله و آثار جرم صادر کنند.
ماده ۵: پس از وصول تقاضای صلح و سازش، مقام ارجاع شورا وضعیت پرداخت هزینه دادرسی را بررسی کرده و اقدامات لازم را به شرح زیر انجام می‌دهد: الف) در صورت پرداخت کامل هزینه دادرسی، موضوع را به یکی از شعب ارجاع می‌کند. ب) در صورت عدم پرداخت کامل هزینه دادرسی، متقاضی را از طریق مقتضی مطلع می‌کند تا ظرف یک هفته هزینه را پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت، تقاضا بایگانی می‌شود.
ماده ۶: رئیس شورا یا سرپرست مجتمع شورا یا شخص تعیین‌شده از سوی وی، موضوع صلح و سازش را با توجه به تخصص اعضا، نوع دعوا و سایر شرایط به شعبه مناسب ارجاع می‌دهد.
ماده ۷: در صورتی که به دلیل اعلام عدم تمایل طرف مقابل به سازش در شورا، درخواست بایگانی و موضوع به مرجع قضایی ارجاع شود، هزینه پرداخت شده به عنوان بخشی از هزینه دادرسی محاسبه می‌شود.
ماده ۸: در فرایند صلح و سازش، رعایت تشریفات آیین دادرسی ضروری نیست مگر در مواردی که در قوانین یا آیین‌نامه‌های مربوط تصریح شده باشد، اما اصول دادرسی باید رعایت گردد.
تبصره: اصول دادرسی شامل اصولی مانند بی‌طرفی، برابری، برائت، و حق برخورداری از وکیل و حق دفاع است. تشریفات دادرسی مقرراتی است که تأثیر مستقیمی بر ماهیت رسیدگی ندارد، مانند شرایط شکلی دادخواست و نحوه ابلاغ.
ماده ۹: حضور افراد بدون سمت در فرآیند صلح و سازش در شورا بدون رضایت طرفین ممنوع است. اگر اعضای شورا حضور افراد فاقد سمت را مخل فرآیند صلح و سازش بدانند، می‌توانند با ذکر دلیل، از حضور آن‌ها ممانعت کنند.
ماده ۱۰: وکلای دادگستری مکلفند قبل و بعد از طرح دعوا و در فرایند صلح و سازش، تمام تلاش خود را برای مصالحه به کار گیرند.
ماده ۱۱: پس از ارجاع درخواست به شعبه، رئیس شعبه یا عضو دیگر، وقت مصالحه را با تعیین روز و ساعت مشخص می‌کند و در صورت لزوم، تصویر درخواست و پیوست‌های آن به طرف مقابل ارسال می‌شود.
تبصره: اگر طرفین در شورا حاضر باشند و شرایط صلح و سازش فراهم باشد، انجام اقدامات سازشی بدون تعیین وقت امکان‌پذیر است.
ماده ۱۲: شورا می‌تواند جلسه‌هایی برای تسهیل صلح و سازش به صورت حضوری یا مجازی با هر یک از طرفین به طور جداگانه برگزار کند. نتیجه جلسه به طرفین اعلام و جلسات بعدی نیز در راستای صلح و سازش برگزار می‌شود.
ماده ۱۳: شورا می‌تواند با استفاده از سامانه‌های الکترونیکی یا فضای مجازی، هویت طرفین را احراز کرده و اقدامات لازم برای انجام صلح و سازش را به صورت غیرحضوری انجام دهد.
ماده ۱۴: برای افزایش حداکثری صلح و سازش، شورا می‌تواند از ظرفیت‌های مردمی مانند ائمه جمعه و جماعات، هیأت‌های مذهبی، مساجد، مراکز علمی و هنری، تشکل‌های صنفی، و معتمدین محلی استفاده کند.
تبصره: رئیس شورای هر حوزه قضایی فهرست نهادهای صلح و سازش و صلح یاران را در اختیار اعضای شورا و مراجع انتظامی قرار می‌دهد.
ماده ۱۵: شورا هنگام ارجاع موضوع به کارشناس می‌تواند از او درخواست کند که راهکارهای پیشنهادی برای صلح و سازش را ارائه دهد. کارشناس باید تلاش لازم را برای صلح و سازش به کار گیرد و راهکارهای پیشنهادی خود را در نظریه کارشناسی درج کند.
ماده ۱۶: اشخاص مذکور در تبصره ۲ ماده ۲۰ قانون موظفند در مهلت تعیین‌شده توسط شورا نظر خود را اعلام کنند.
ماده ۱۷: در پرونده‌های اختلافات خانوادگی، شورا می‌تواند با توافق طرفین جلسه صلح و سازش را با حضور متخصصان مربوط مانند روانشناس یا مشاور خانواده برگزار کند.
ماده ۱۸: اگر دعاوی متعدد اعم از حقوقی یا کیفری موضوع مواد ۱۳ و ۱۵ قانون در شعب مختلف شورای یک حوزه قضایی مطرح باشد، با تصمیم رئیس شورای حوزه قضایی یا رئیس مجتمع، تمامی پرونده‌ها به یک شعبه ارجاع شده و فرایند صلح و سازش در آن شعبه ادامه می‌یابد.
ماده ۱۹: رسیدگی به تقاضای ابتدایی سازش موضوع ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ در دادگاه صلح انجام می‌شود. سایر مراجع قضایی نیز در خصوص تقاضاهای صلح و سازش مطروحه در جریان رسیدگی اقدام خواهند کرد. مراجع قضایی می‌توانند خودشان موضوع را بررسی و گزارش اصلاحی صادر کنند یا در اجرای ماده ۱۵ قانون، موضوع را به شورا ارجاع دهند. گزارش اصلاحی تنظیم‌شده توسط شورا به دادگاه ارجاع‌کننده ارسال و پس از تأیید دادگاه، مطابق قانون اقدام خواهد شد.
تبصره ۱: تقاضای سازش در اثنای رسیدگی نسبت به سایر دعاوی در صلاحیت دادگاه صلح نیز مطابق ترتیبات مقرر در این ماده انجام می‌شود.
تبصره ۲: اگر خواهان به طور صریح تقاضای ارجاع امر به شورا جهت صدور گزارش اصلاحی را مطرح کند، موضوع به شورا ارجاع خواهد شد و شورا مطابق مقررات این آیین‌نامه، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
ماده ۲۰: در صورت‌مجلس صلح و سازش، موارد زیر درج می‌شود: الف) مشخصات کامل طرفین؛ ب) شرح اختلاف و فرایند اقدامات سازشی و مرجع ارجاع‌کننده؛ پ) خلاصه گفتگوها؛ ت) حقوق و تعهدات طرفین به صورت مشخص؛ ث) نحوه، زمان و شرایط اجرای تعهدات طرفین؛ ج) ضمانت‌نامه عدم اجرای تعهدات؛ چ) نام و امضای اعضای شورا.
تبصره ۱: اگر دادگاه گزارش اصلاحی را دارای ایراد ببیند، آن را به شورا عودت داده تا ایراد رفع شود.
تبصره ۲: شورا می‌تواند ضمن تنظیم صورت‌مجلس صلح و سازش، پیشنهاد رفع آثار جرم یا کاهش مجازات را برای مرجع قضایی ارسال کند. دادگاه این پیشنهاد را در چارچوب قوانین و مقررات مربوط بررسی خواهد کرد.
ماده ۲۱: پس از صدور صورت‌مجلس صلح و سازش، شورا موظف است صورت‌مجلس را به طرفین تسلیم و نسخه‌ای از آن را به مرجع ارجاع‌کننده ارسال کند.
تبصره: صدور صورت‌مجلس صلح و سازش مانع از انجام اقدامات بعدی توسط مرجع ارجاع‌کننده نخواهد بود.
ماده ۲۲: این آیین‌نامه در ۲۲ ماده و ۸ تبصره تنظیم و از تاریخ ابلاغ قابل اجراست.
