بحران مصرف آب در ایران؛ مصرف منابع آبی دو برابر حد مجاز

کاهش شدید بارندگیها، افت منابع آب تجدیدپذیر به ۱۰۳ میلیارد مترمکعب و مصرف بیرویه ۹۴ میلیارد مترمکعب از این منابع، شرایط آبی کشور را به مرحله بحرانی رسانده است. کارشناسان بر ضرورت اجرای فوری برنامههای مدیریت منابع آب تأکید دارند.
در چند دهه اخیر، تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگیها منابع آبی ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. آمارها نشان میدهد که منابع آب تجدیدپذیر کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در دهه ۱۳۷۰ به ۱۰۳ میلیارد مترمکعب در سالهای اخیر کاهش یافته است. این روند نزولی به عنوان یک هشدار جدی برای آینده آبی کشور مطرح شده است.
براساس گزارشهای رسمی، میزان بارشها در بسیاری از مناطق ایران بین ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. همچنین پیشبینیها حاکی از آن است که در ماههای آینده نیز بارندگیها کمتر از حد نرمال خواهد بود. این شرایط نشاندهنده ادامه خشکسالی و تأثیرات آن بر منابع آبی سطحی و زیرزمینی است.
بحران مصرف بیرویه منابع آبی
حجم مصرف آب در ایران بسیار بیشتر از حد استاندارد است. در حالی که مجاز به مصرف تنها ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر هستیم، آمارها نشان میدهد که میزان مصرف به ۹۴ میلیارد مترمکعب رسیده است، یعنی بیش از دو برابر حد مجاز.
راهحلهای مدیریت بحران آب
برای مقابله با این بحران، برنامههایی برای کاهش مصرف آب و بهینهسازی استفاده از منابع آبی تدوین شده است. در این نقشه راه، تا سال ۱۴۲۰ میزان مصرف منابع متعارف باید از ۹۴ میلیارد مترمکعب به ۶۷ میلیارد مترمکعب کاهش یابد. همچنین پیشبینی شده است که بخش عمدهای از آب مورد نیاز صنایع از طریق منابع غیرمتعارف مانند پساب و آب دریا تأمین شود.
اقدامات ضروری برای حفظ منابع آبی
برای جلوگیری از وخامت بیشتر بحران آب، اقداماتی نظیر بازچرخانی آب، افزایش بهرهوری، و مدیریت هوشمند منابع آبی ضروری است. اجرای دقیق برنامههای مدیریت آب و استفاده از فناوریهای نوین میتواند راهکاری مؤثر برای کاهش اثرات این بحران باشد.
با تداوم روند کاهش بارش و مصرف غیرمسئولانه آب، خطرات جدی در انتظار منابع آبی کشور است. برنامهریزی اصولی و اقدام بهموقع میتواند از پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی این بحران بکاهد.