مطالعات آماری نشان می‌دهد شهر تهران با وجود جمعیتی کمتر از نصف پکن، مصرف بنزین بسیار بیشتری دارد. علت اصلی این مسئله به گسترش بلندمرتبه‌سازی و تراکم بالای جمعیتی تهران نسبت داده می‌شود که مصرف سوخت در این شهر را به‌شدت افزایش داده است. در واقع، مصرف بالای بنزین در شهرهای بزرگ به‌طور مستقیم به الگوی ساخت‌وساز و تراکم جمعیت آن‌ها وابسته است.
رئیس‌جمهور در یکی از جلسات مجلس به افزایش حدود ۴۰ درصدی مصرف بنزین از سال ۱۳۹۸ تاکنون اشاره کرد، با اینکه نرخ رشد جمعیت و تولید ملی در این بازه زمانی کمتر بوده است. به گفته کارشناسان، علاوه بر کیفیت پایین خودروها، سبک شهرسازی و توسعه بلندمرتبه‌سازی نیز به‌طور مؤثری در این افزایش نقش دارند.
براساس پژوهشی در خصوص ارتباط تراکم جمعیت با مصرف سوخت، نتایج نشان می‌دهد که شهرهایی با تراکم بالا و ساختمان‌های مرتفع، با مشکلات ترافیکی بیشتری مواجه می‌شوند. این وضعیت باعث طولانی‌تر شدن سفرهای درون‌شهری و در نتیجه افزایش مصرف بنزین می‌شود. مقایسه‌ها نشان می‌دهد سرانه مصرف بنزین در شهر پکن با تراکم ۴۴ نفر در هر هکتار، حدود ۰.۴ لیتر است، درحالی‌که این میزان در تهران با تراکم ۱۴۸ نفر در هر هکتار به ۱.۲ لیتر می‌رسد. این تفاوت، تأثیر مستقیم تراکم جمعیت و نحوه ساخت‌وساز بر مصرف سوخت را برجسته می‌کند.
در نتیجه، توسعه عمودی و تراکم جمعیت بالا در تهران به زیرساخت‌های حمل‌ونقل فشار زیادی وارد کرده و نیاز به بنزین را افزایش داده است. این عامل یکی از دلایل اصلی ناترازی و مصرف بالای بنزین در کشور محسوب می‌شود.
بلندمرتبه‌سازی و بحران مصرف سوخت در کلان‌شهرها
طبق گزارش سازمان ملل، فرم و ساختار شهری تأثیر قابل‌توجهی بر مصرف انرژی و تحقق اهداف توسعه پایدار دارند. در تهران، افزایش ساخت‌وسازهای عمودی موجب شده تا تراکم جمعیتی در مناطقی محدود افزایش یابد که به‌طور چشمگیری به منابع و خدمات شهری فشار وارد می‌کند. پژوهش‌ها نیز نشان می‌دهند که شهرهای دارای تراکم بالا، با افزایش تقاضا برای خودرو و در نتیجه افزایش مصرف بنزین روبه‌رو می‌شوند.
پژوهش‌های بین‌المللی حاکی از آن است که شهرهای متراکم با افزایش ترافیک، طولانی‌تر شدن سفرهای شهری و در نتیجه بالا رفتن مصرف بنزین مواجه هستند. در این میان، ایران به‌عنوان یکی از کشورهایی با بالاترین مصرف بنزین در جهان قرار دارد و تهران به‌ویژه در روزهایی از سال مصرف بنزین روزانه‌اش به ۲۲ میلیون لیتر می‌رسد که نسبت به سال گذشته ۴.۵ درصد رشد داشته است.
در نهایت، می‌توان نتیجه گرفت که تراکم جمعیت و توسعه ناهماهنگ شهری، به‌ویژه در شهرهایی مانند تهران، تأثیر مستقیمی بر افزایش مصرف سوخت و ناترازی بنزین در کشور دارند.
