جایگزینی چکهای تضمینشده بهجای چکهای رمزدار

بانک مرکزی بهمنظور بهبود شرایط صدور و استفاده از چکهای تضمینشده، تصمیم به اجرای تدریجی و مرحلهای ممنوعیت صدور چکهای رمزدار در شبکه بانکی گرفته است. این تصمیم در راستای اصلاحات قانونی و بهمنظور جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی از چکهای رمزدار و بهبود شفافیت مالی اتخاذ شده است.
طبق اطلاعیه بانک مرکزی، با توجه به مزایای چکهای تضمینشده نسبت به چکهای رمزدار، این بانک درصدد است تا استفاده از چکهای رمزدار را بهطور کامل حذف کند. مزایای چکهای تضمینشده شامل شفافیت بیشتر، امکان نظارت متمرکز و کاهش هزینههای عملیاتی برای بانکها میشود.
مراحل اجرایی طرح حذف چک رمزدار به شرح زیر است:
- آگاهسازی و فرهنگسازی: چکهای تضمینشده که بهوسیله شناسه صیادی 16 رقمی شناسایی میشوند، از طریق سامانه صیاد ثبت و مدیریت میشوند. با استفاده از این شناسه، ذینفعان میتوانند صحت چک را از طریق درگاههای نوین بانکی، برنامههای موبایلی و پیامک استعلام کنند. این ویژگیها چکهای تضمینشده را نسبت به چکهای رمزدار برتری میدهد. چکهای رمزدار تنها با مراجعه به بانک صادرکننده قابل استعلام بودند و محدودیتهای جغرافیایی داشتند. بنابراین، مشتریان میتوانند چکهای تضمینشده را جایگزین چکهای رمزدار کنند و بانکها باید در هنگام درخواست صدور چک رمزدار، مشتریان را به سمت دریافت چکهای تضمینشده راهنمایی کنند.
- یکسانسازی رویههای پرداخت: شبکه بانکی باید پرداخت وجه چکهای تضمینشده را بهصورت مشابه با چکهای رمزدار انجام دهد. چکهای تضمینشده مشابه چکهای رمزدار فاقد وضعیت برگشتی هستند و ثبت آنها در سامانه صیاد صحت آنها را تایید میکند. بنابراین، بانکها باید وجه چکهای تضمینشده را در زمان مراجعه ذینفع پرداخت کنند تا همخوانی کامل با چکهای رمزدار برقرار شود.
- ممنوعیت صدور چک رمزدار: پس از اجرای مراحل اول و دوم، بانک مرکزی ممنوعیت صدور چکهای رمزدار را بهطور رسمی اعلام خواهد کرد و تبادل چکهای رمزدار در سامانه چکاوک متوقف خواهد شد. با بررسی و پایش اقدامات اجرایی، زمانبندی نهایی برای حذف کامل چکهای رمزدار در شبکه بانکی تعیین و ابلاغ خواهد شد.
بانکها باید اقدامات لازم را برای اجرای مراحل اول و دوم بهطور کامل انجام دهند و در طول مدت زمانی که چکهای رمزدار هنوز صادر میشوند، با دقت و برنامهریزی مناسب اقدام کنند تا بستر مناسبی برای اجرای این طرح فراهم گردد.