رمزارزها به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و بدون پشتوانه خود، بستر مناسبی برای سوءاستفادههای مجرمانه مانند پولشویی و کلاهبرداری ایجاد کردهاند. این مسئله، ضرورت تدوین قوانین و مقررات در این حوزه را بیش از پیش نمایان میکند. اخیراً پیشنویس سند ساماندهی رمزارزها در کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور مورد بررسی قرار گرفته است.
چالشهای ورود به دنیای رمزارزها
سرمایهگذاری در بازار رمزارزها سالهاست مورد توجه افراد قرار گرفته، اما نوظهور بودن این فناوری چالشهایی برای فعالان ایجاد کرده است. از مهمترین مخاطرات این بازار میتوان به عدم وجود پشتوانه مشخص و نظارت ضعیف اشاره کرد که زمینه فعالیتهای غیرقانونی را فراهم میآورد. به همین دلیل، دولت تلاشهایی را برای ساماندهی این حوزه آغاز کرده و در تابستان ۱۴۰۲ اعلام شد آییننامه جامعی در این زمینه تدوین و برای تصویب نهایی به مجلس ارسال شده است.
تدوین سند ساماندهی رمزارزها
بر اساس اطلاعات منتشرشده، پیشنویس سند ساماندهی رمزارزها توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به مرکز ملی فضای مجازی ارائه شده است. این سند، چارچوبی کلان برای تنظیم فعالیتهای مرتبط با رمزارزها و قانونگذاری در این حوزه را مشخص میکند. همچنین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور اعلام کرده که این سند گامی کلیدی برای رفع موانع موجود در مسیر فعالیت شرکتها و استارتآپهای مرتبط با اقتصاد دیجیتال است.
شایعترین جرایم حوزه رمزارزها
یکی از رایجترین جرایم در این حوزه، کلاهبرداریهایی است که به دلیل عدم آگاهی مردم رخ میدهد. برخی افراد با جلب اعتماد مردم، مبالغی برای خرید رمزارز دریافت کرده و سپس ناپدید میشوند. عدهای نیز پس از خرید رمزارز، کلید خصوصی کیف پول را نزد خود نگه داشته و در نهایت دارایی افراد را به سرقت میبرند.
همچنین برخی از این جرایم به متاورس گسترش یافته و کلاهبرداریهایی تحت عنوان خرید زمین مجازی انجام میشود که اغلب هیچ ارزش واقعی برای خریداران ندارد.
راهکارهای پیشگیری و مقابله
برای جلوگیری از این تخلفات، آگاهیبخشی به مردم و اصلاح خلاهای قانونی از سال ۱۴۰۱ در دستور کار معاونت پیشگیری از وقوع جرم قرار گرفته است. کارشناسان توصیه میکنند افراد تنها با داشتن دانش کافی در زمینه فناوری اطلاعات، امنیت سایبری و تحلیل بازارهای مالی به این حوزه وارد شوند.
علاوه بر این، شهروندان میتوانند برای گزارش تخلفات به سامانههای پلیس مراجعه کنند یا از خدمات مشاورهای در این زمینه بهرهمند شوند.
آینده رمزارزها در ایران
با تصویب نهایی سند ساماندهی رمزارزها، پیشبینی میشود این حوزه ساختارمندتر شود و امکان فعالیت ایمنتر برای کاربران و سرمایهگذاران فراهم گردد. در این مسیر، آموزش و فرهنگسازی نقشی کلیدی در کاهش ریسکها و تخلفات خواهد داشت.
