در سال آبی جاری، وضعیت سدهای کشور شرایط مطلوبی ندارد و آمارها نشان‌دهنده کمبود چشمگیر منابع آبی در بسیاری از مخازن سدهای کشور است. به طور میانگین، تنها ۴۵ درصد از ظرفیت مخازن سدها پر شده و بسیاری از سدها حتی کمتر از این مقدار آب ذخیره کرده‌اند.
کاهش ورودی مخازن سدهای کشور
از ابتدای سال آبی جدید (اوایل مهرماه) تا تاریخ ۲۱ مهر، میزان آب ورودی به مخازن کشور حدود ۰.۸۰ میلیارد متر مکعب بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که حدود ۰.۸۳ میلیارد متر مکعب بود، کاهش ۳ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین میزان خروجی آب از سدها نیز در همین بازه زمانی با کاهش ۴ درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است.
افزایش حجم آب موجود در مخازن
با وجود کاهش ورودی‌ها، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور به ۲۳.۴۸ میلیارد متر مکعب رسیده که این مقدار نسبت به سال گذشته، که ۲۱.۳۰۲ میلیارد متر مکعب بود، افزایش ۱۲ درصدی داشته است. اما همچنان وضعیت نگران‌کننده است، چرا که ظرفیت پرشدگی سدها به طور متوسط تنها ۴۵ درصد است و نیازمند مدیریت منابع آب بهتری هستیم.
سدهای با وضعیت بحرانی
بررسی سدهای مهم کشور نشان می‌دهد که ۳۳ سد از نظر پرشدگی وضعیت بحرانی دارند و میزان آب ذخیره شده در آن‌ها کمتر از ۴۵ درصد است. از جمله این سدها می‌توان به سدهای دریاچه ارومیه، پنج سد در استان تهران، سد زاینده‌رود در اصفهان، سد دوستی و طرق در استان خراسان رضوی، سد استقلال در آذربایجان غربی، سدهای تهم و تالوار در استان زنجان، و سدهای یامچی و سیلان در استان اردبیل اشاره کرد. همچنین سدهای مهم دیگری در استان‌های فارس، کرمان، خراسان جنوبی و مرکزی نیز با کمبود آب شدید مواجه‌اند.
تغییرات بارش‌های جوی
ارتفاع کل بارش‌های جوی در کشور معادل ۳.۶ میلیمتر ثبت شده است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت که ۴.۳ میلیمتر بوده، ۱۴ درصد افزایش داشته است. همچنین نسبت به دوره مشابه در سال آبی گذشته که ۵.۷ میلیمتر بوده، ۳۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد. این تغییرات نشان‌دهنده نوسانات جدی در بارش‌ها و تأثیرات آن بر منابع آبی کشور است.
نتیجه‌گیری
وضعیت فعلی سدهای کشور نیازمند اقدامات فوری و مؤثر برای مدیریت بهتر منابع آب و برنامه‌ریزی جهت مقابله با کمبودها است. افزایش ورودی‌های آب به سدها، کاهش هدررفت منابع آبی و بهینه‌سازی مصرف از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به بهبود وضعیت سدها و تأمین آب در سال‌های آینده کمک کنند.
